Buda Dhe Budizmi

Gjithmonë, budizmi dhe themeluesi i kësaj doktrine, Buda, kanë qenë shumë enigmatikë dhe egzotikë jo vetëm për shqiptarët, por edhe për shumë evropianë apo edhe amerikanë, të cilët në fakt kanë vite të gjata kontakti me vend ku ushtrohet budizmi si dhe ka një. literaturë të gjerë në gjuhët e tire të publikuara ndër vite, ndryshe nga gjuha jonë e cila ende nuk kishte pasur një libër jo edhe shumë voluminoz si 'Buda dhe budizmi', anipse shumë informues dhe thelbësisht përmbajtësor.Por çfarë është figura e Budës dhe në ç'periudhë e ç'vend ka jetuar ai? Mos vallë egzistenca e tij është një mit e ato që tregohen për të qenë thjesht legjenda pa bazë reale? Nëse është kështu, kush e krijoi doktrinën e budizmit, atje? A është, pra, Buda një njeri - profet i Krijuesit, i prekur me Muhametin? Apo ai është vetë Zoti i trupëzuar si njeri, diçka e përafërt me trinitinë e librit At-Bir-Shpirt? Apo Buda ka qenë një njeri aq i përsosur në ndryshimet e tij, saqë pasardhësit e tij i dhanë dimensioine që ai nuk i ka pasur, me legjendat e mitet e thurrura për të? Meqenëse Buda ka ndërruar jetë, një pritet të adhuruesit e budizmit që ai të rikthehet si Jezusi? Ose a ka egzistuar Buda edhe jetë të tjera para tij? Nëse po, kush kanë disa emra para tij dhe cilat kanë qenë historitë e tyre? Po Buda i vjen kur do të rimishë e cili do të jetë emir i tij i më pas? A është një Budë gjithmonë një kryeasket apo ai mund të jetë edhe dikush tjetër, fjala vjen një mbret? Apo pritet të rilindë, pra të rimishërohet? Nëse ai ka qenë njeri profet, një transmigrohet shpirti i tij ndër qenie të tjera këtu në Tokë apo jashtë saj, në gjithësi, sipas doktrinës budiste? Pse Buda quhet 'agjent mbinjerëzor'?Po vetë doktrina budiste, një mund të quhet një fe e mirëfilltë? Kush është Zoti i kësaj feje? Cila është kozmogonia sipas kësaj doktrine? A është kjo kozmogoni një teogoni? Pra krijimi i kozmosit ka një qendër shumë zotë që është në thelb anarkik, apo ka një zot monoteist? A është budizmi një religjion vetëm i murgjërve të tij, apo ai është një popullor në Azi e gjeti? Cilat janë këshillat e budizmit për sundimtarët dhe të sunduarit, për një shoqëri sa më të drejtë? Kush është ndryshimi mes një 'dorëheqësi' dhe një 'zoti shtëpie'? Cili është kuptimi i lidhjeve dhe cila është rëndësia e saj për të lidhur këta dy të fundit? Po 'karma', çfarë kuptimi ka dhe sa e rëndësishme është ajo në budizëm për shkak të rimishërimeve në trupa të ndryshme të shpirtit të çdo qenieje? Po kuptimi i 'nirvanës', lumturisë së pacak, cili është dhe kur ajo? Sa e rëndësishme është dhurata në budizëm? Ku qëndron një lidhje e vërtetë është në bud dhe sa lidhje ka ajo meriton për të 'kanë karmën', nëse ka lidhje pozitive në jetën tonë të sotme, e cila ka lidhje me këtë jetë por edhe me jetët e tjera pas rimishërimit? Ku është ndryshimi mess dhe bamirësisë? Pse nuk bëjnë budistët bamirësi?Po kufiri midis legjendës dhe historisë, ku pranojnë? Duhet marë semantika (kuptimi) e legjendave mbi jetën e Budës dhe budizmit literalisht (ashtu siç tregohen), në mënyrë të drejtpërdrejtë? A është e lidhur me kozmogoninë gramatika e legjendave që jep doktrina budiste? Ku qëndron teorikisht ndryshimi mes miteve, historisë reale?Pa ja u shojtur kurreshtjen me përgjigjet e shkurta të pyetjeve në këtë parathënie, po ju lemë ta fitoni atë brenda rreshtave të librit të mrekullueshëm.