Rruge Pa Krye

Duhet të ketë qenë vjeshta e vitit 1988, kur rastësisht më ra në një libër me Cesare Pavese-s, dhe i nxitur nga një mesazh e pashpjegueshme, u ndala akuza te poezia “Do të vijë vdekja dhe do të ketë poezinë. tu.” E lexova me një frymë, e rilexova i magjepsur dhe i tronditur. Ndalesha në çdo varg e në çdo fjalë, i torturuar nga moskuptimi i disa fjalëve, ngaqë në atë kohë pak lexoja në italisht, jo sepse nuk doja, por se kisha ku të gjeja libra. Pasi e lexova disa herë poezinë, nxorra një bllok shënimesh nga çanta i kopjuar dhe nëntëmbëdhjetë vargjet e poezisë, ashtu siç duhet të bëj më shumë nga poetët e ndaluar, emrat dhe krijimtaria e tyre të mbahen në karantinë të rreptë, ose "rezervat" thuhej atëherë, duke i damkosur me një “R” të kuqe në kopertinë. Kur u ktheva në dhomën time, e rilexova prapë poezinë nga vargu i parë në të fundit. Të nesërmen e kuptova se poezinë e kisha mësuar përmendësh dhe mund t'ia pëshpërisja vetes në fshehtësi, sa herë që gjendej vetëm, i patrazuar nga prania e njerëzve. Efekti i kësaj poezie tek unë ishte i jashtëzakonshëm, duke më shkundur nga ajo qetësi të rreme, që kur e ka krijuar veten për të fshehur disi zbrazëtinë dhe moskuptimin e ekzistencës tonë. Përveç vënies në pah të kumtit të njohur “do të vijë vdekja”, që çdo njeri e fsheh në qilarë nuk është e errët e të lagësht që ka dhe të futet një herë, dhjetëra pikëpyetje ngriheshin një herë për kotnin e shpresës, të iluzioneve, të ekzistencës. , ndërsa vjen pashmangshëm zbritja në “vorbullën e shurdhët” të harrimit. Pyetjet njëra- dje, duke shtyrë vraga si gozhdët që ngulen në mish pa mundur të marrin një përgjigje, por në fund, këmbëngulëse, e parezistueshme mbetej pyetja: Të kujtojnë ata janë ata sy që do të kenë vdekja në aktin final? Asokohe nuk dija asgjë për Constance Dowling, aktorët amerikanë dhe flirtin e saj me poetin, për çka kritika, mediat dhe lexuesit do të ngrihen më vonë një mit sa poetik, aq edhe romantik e të jashtëzakonshëm, të qëndrueshëm në ditët e sotme. Një mendje më thoshte se bëhej fjalë për sytë e gruas së dashur. Prania e gruas së dashur, ka rënë në çastin e ardhjes së vdekjes, ose ardhja e vdekjes me sytë e ëmbël dhe të dashur të dashur, e bën të zbritur në “vorbullën e shurdhët” të harrimit edhe më tragjik, të pabesë e shkatërrues. , sepse në fund të fundit, nuk ka asgjë më të dhimbshme se sa të vdesësh kur je i dashuruar.