Jul Cezar

Mark Antoni me Oktavin, të nipin e JulCezarit, i shtrëngojnë republikanët të ikin para Romës dhe e bëjnë ushtrinë e tyre në luftën e Filipit; Kasi dhe Bruti, që të mos bien në duar të ndodhin, vrasin veten si pas tyre; Republika Romane ka përfunduar përfundimin në diktaturën autokratike.Të gjitha ngjarjet e dramës dhe personave të tjerë të Lucit, shërbëtorit të Brutit, dhe të cilat janë të hollësishme dhe anakronizmave të rëndësishme, janë kopjuar besnikërisht nga Jeta Paralele të Plutarkut, të përkthyer nga greqishtja në anglisht. Northit, më 1579. Shekspiri nuk bëri tjetër veçse ti drama, po i ka lidhje me aq bukur, sa ka krijuar veprën teatrale më e fortë e botës dhe ka sintetizuar këtë periudhë të historisë romane aq të thjeshtë, sa Jul Cezari i tij i shkurtër vlen. më tepër se duzina vëllimesh mbi këtë temë prej historianësh të krimit. Karakterizata e Jul Cezarit është kritikuar që nuk i përshtatet historisë, po sa për këtë pikë skemi aspak arsye ti biem më qafë dramatistit anglez. Është e vërtetë që diktatori i Romës ska qenë pafllatar e mburravec i zbrazët, po, pas dëshmisë së Plutarit, duket se është bërë në vitet e tij të fundit, ashtu si na e shekspirët. Një shembull i një ndërrimi analog kemi edhe në fytyrën e Napoleonit. Si Jul Cezari, dhe ky i nis punësn e tij si gjeneral e konsull i një republike dhe mbaron si tiran dhe autokrat i saj, imadh në disa pika, po, nga ana tjetër, si na thotë bukur Anatol Fransi, në shumë pika fare. si një foshnjë, që sduron gjysmën e fjalës. Që të dy, pas fitoreve dhe sukseseve, fryhen nga fuqia, foshnjërohen nga lajkat dhe lufta kundër asaj që kishin qenë në krye. Muzikanti i madh Bethoveni kishte të drejtë, kur ia dedikoi Simfoninë Heroike Napoleonit, si një kryetrimi Libraator, po kishte prapë të drejtë edhe kur e prishi këtë dedikatë nga dorëshkrimi i tij, pasi Napoleoni u diktator dheJul Cezari shtypës i lirive. Ashtu dhe Shekspiri nuk humbet rastet që të shfaqin admiratën për Jul Cezarin, gjeneralin ngadhënor të botës dhe përhapjes së qytetërimit romane, po me gjithë këtë nuk paraqitet në këtë dramë si një tiran grotesk me gjithë cenet e tij, si një karikaturë të vetes së tij, dhe u jep të drejtë Brutit dhe Kasit, që e vranë për të çliruar dhe për të drejtat e republikës.