Adoleshenti

Unë mendoj kështu: kur qesh një njeri, nuk duket dot me sy! Se të qeshurit ia bën më të theksuar vulgaritetin e njeriut, i theksohet diçka poshtëruese, ndonëse vetë personi që dyshon për këtë. Se si këtë s'e dimë: çfarë shpreh fytyrën tonë kur flemë? Dikujt i shpreh mendi, një fjalë e shpreh banalitet, deri idiotësi, një i tretë kur fle, duket qesharak. Nuk di nga se vjen; ajo që desha e tyre është si në rastin e parë, ashtu edhe në të dytin person nuk di asgjë. Ka shumë që nuk dinë të qeshin, ndonëse këtu dija s'para hyn në punë; të qeshurit është dhunti, s'ke si e rregullon. Diçka edhe e arrin, duke i mposhtur vetes instinktet e sëmundjes, por fare pak. Shumëkush e tregon veten si në pëllëmbë të dorës kur qesh. Kurse mua deri edhe e qeshura e menduar më është e pështirë. Them se kërkesa e parë për të qenë qeshura ashtu si duhet, është të qenit i sinqertë. Po ku e gjen atë te njerëzit? Të qeshurit e sinqertë parashikon mposhtjen e ligësisë, po pse e lehtë është kjo? Ndaj dhe jo të gjithë njerëzit qeshin me ligësi. Kur shoqërohet nga sinqeriteti dhe privohet nga ligësia, të qeshurit del i gëzueshem, i ëmbel, por ku e gjen gëzimin dhe ëmbëlsinë e njerëzve? Se të qenit i gëzuar është tipari më i shquar i njeriut! Por ndodh edhe kështu: orvatesh dhe jo pak të zbërthyer një karakter dhe s'ia arrin dot, mjafton që njeriu të qeshë, dhe karakteri i tij i hapet si në përmbysje të dorës. Kuptohet, kur të qeshurit është i sinqertë. Njeriu di të qeshë me zemërmirësi vetëm atëherë, kur ka ngjarje të lumturuese. Nuk e kam fjalën për nivelin e zhvillimit mendor të njeriut, po flas për shpalosjen e karakterit të tij përmes të qeshurit, për gjithësinë e vet si njeri. Si heshtja, si të qarët, si të folurit, si të emocionuarit nga veprimet e tjera fisnike, nuk do të thotë njeriun aq sa e tregon të qeshurit. Qesh mirë, domethëne, është i mirë! Në ju rëntë në sy qoftë edhe një gram marrëzie në të qeshurit e tjetrit, dijeni, ky njeri s'e ka theksuar dinjitetin vetjak. Qoftë edhe kjo: dikush prej natyre është tejet i komunikueshëm, por ju duket disi banal e deri në lidhje me njerëzit, dijeni se është natyra vulgare; në rast se ju bie në sy në lidhjen e tij diçka fisnike, dijeni se o shtiret, oe ka të huazuar nga të rritur. Ky njeri me kohën e ka për të kaluar keq! Një i tillë mund të kapet pas "të vlerëss", por ciniken do ta flakë pa pikën e keqardhjes, ashtu si këmbejnë njëra – tjetri edhe shkulmet rinore, frelëshuara të qeshurit të tij të ngazëllyer.