Emra Ne Zgrip

Kush do jetën, duhet të dashurohet me fjalën e saj të lidhjeve të gërshetuara dhe të marra shtruar. Këto duan të thonë dramat e të gjithë njerëzve të tregimeve “Hëna trazon hijet”, “Çmimi i baltës”, “Në gjurmë të një fytyre” ku, më shumë se fabula rrëfimore, shpërfaqen e gjendjes në zgrip të viktimave dhe fatesh të njerëzve të jetës sonë të zakonshme. . Ndërkohë që, në proza të tjera, projekt poezia melankolike e funksionon dhe përsëritjes ekzistenciale, me pasionin e qenieve, të ndjenjave, të zakoneve, të gjuhës, kërkon që t'i rrëmbejë jetës që rrjedh. (“Kuota zero”, “Vdekja josh”, “Qelq”).Te tregimi i parë “Dhembjes nuk i mjafton një trup”, humanizmi ndriçon në amoralitetin e sotëm, si flakërim që, (edhe pas vdekjes), i shkon nga pas.
Kështu, koha letrare ndjek veprimin, nga paragrafi në paragraf, në imazhin vizive, nga e kaluara në të tashme, përmes kohës së jashtme të rrëfimit, që ndërthuret me kohën e brendshme psikologjike emotive të refleksionit e meditimit të protagonistit, të cilat projektohen në situata. e jashtme objektive të lexuesit dhe mjedisin e tij të brendshëm të pamjes së thellë të efektshme.
Përpëlitjet e valës, dritësimet e fshehta të ujit, ato rreze gati të padukshme, i kujtonin se nuk mund të bënte si gjithë të gjithë të gjithëve. Dallga merr frymë nga gjoksi i gjerë i liqenit, përhapur aromë që magjeps gjithçka, veç trupit të tij nga çdo lloj joshjeje.(Vdekja josh).
Narrativa tregimtare ndërthuret me prozën poetike, alegorinë sociale (veçanërisht, kjo e fundit tek proza e gjatë “Sagë qensh”) dhe plazmimet psikologjike me përsiatje meditative (intelektuale dhe të sentencash të urtësisë së shprehësisë proverbiale). Ky poetizim i frazës prozodike, përmes leksikut të figurshëm metaforik, shtrihet në të gjithë teksturën rrëfimore, të tregimeve, sa që frazat ritmike jehojnë me kumbime fonetike si vargje poemash dramatike - lirike.
Dhimbja depërtoi kockën si grusht i nxehtë shpuze. Aty mbeti përvëluese. (Nën peshë paradoksesh).
Fshehtësia e thellësive të liqenit gjuan me shigjeta dritëzash. Shtrëngesa mes maleve nuk e fashit joshjen dhe madhështinë. (Vdekja josh).
Ulur galiç sodit yjet. Secili prej tire kishte fatin e vetmuar. Po me dritë. ndërsa fati i tij nxin. Si për në tokë, si për në qiell. (Sagë qensh).
Kjo prozodi narrative, me gurgullimën melodike të shqipes së letrarësisë, sintaksën lakonike dinamike dhe shprehësinë e figurshme eliptike, arrin në nivele të tilla të energjisëzmit poetik që na kujtojnë ritmikën e bukur rrëfimore të kryeveprës kuteliane, (të vendosur mbi shenjime folklorike), “E e madhe është gjëma e mëkatit”, si, bie fjala, në mbyllje të tregimit “Në gjurmë të një fytyre”:
Por poetika e kësaj proze, që rrjedh nëpër hullitë moderniste, shpërfaqet jo vetëm në strukturat sintaksore të estetizuara eliptike, por dhe në leksikun e përzgjedhur të metaforizuar dhe të metonimizuar stilistikisht, (gremina e një reje, “Vdekja josh”; bloza e gjumit, “ Pre”; buzëve të qelqta kanë ngrirë kristalet e puthjeve, “Qelq”; duke shtyrë me bërryl trurin e mërzitur, “Sintaksë siluetash”; etj.) dhe gjer në titujt e prozave të përmbledhura në “Emra në zgrip”: (“Qelq ”, “Brejtësi nuk nënqesh”, “Sintaksë siluetash”, “Të shtunës i mbahen”, “Orë të mbetura stok” etj.), duke krijuar burime të forta me energjizmin gjuhësor të sëmundjeve, të kthjellët e të pastër si nga alabastri. .
“Emra në zgrip” krijon shenjë letrare në artin e sotëm të narrativës shqiptare, me patos të gjallë, me fuqinë dhe autoritetin e shkrimit autorial të një dinjiteti artistik të lartë.