B15270
14 days return right
Delivery from 200 Lek
Free Delivery to Pickup Point
SuperMart purchase protect
Find similar
Description
“Një vepër me vlera të jashtëzakonshme për historinë e Shqipërisë”, kështu është konsideruar nga albanologët libri më i ri për Himarën e shekujve XVI-XVIII, i sapohedhur në qarkullim nga shtëpia botuese “Naimi”. Me këtë rast, në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës, vepra e Nilo Borgia-s, që botohet në gjuhën shqipe nën titullin “Murgjit bazilianë të Italisë në Shqipëri - Shënime mbi misionet në Himarë: shek. XVI-XVIII”, u promovua në sallën e Ministrisë së Kulturës, Tiranë, ku, përveç studiuesve vendas, ishin të pranishëm edhe albanologët e njohur nga Italia, prof. Francesco Altimari e Matteo Mandalà.
Personalitet i botës arbëreshe në vitet ’30 të shekullit të kaluar, autori përshkruhet kështu nga Eqrem Çabej: “Nilo Borgia e kaloi pothuajse gjithë jetën e tij në Grottaferrata afër Romës. Ishte një gjë prekëse të shihje këtë plak sa interesohej për gjuhën e të parëve dhe për studimin e saj gjer në ditët e fundit të jetës së tij. Me zell të madh gjurmonte nëpër arkiva dokumentet që i përkasin Shqipërisë dhe monumentet e vjetra gjuhësore. Gjatë një bisede aty nga viti 1940 ai i kumtoi shkruesit të këtyre rreshtave se kishte zbuluar në arkivat e Vatikanit një dokument gjuhësor shqip të vjetër, më të vjetër se ato që dihen gjer tani. Vdekja mjerisht e ndaloi atë të na jepte të dhëna më konkrete rreth kësaj çështjeje me rëndësi themelore për gjuhësinë shqiptare. Kujtimi i tij do të mbetet i gjallë në lëmin e albanistikës”.
Matteo Mandalà, i cili ka shkruar parathënien e botimit të librit në gjuhën shqipe, veçon dy merita të kësaj vepre: “Figura si murgjit Nilo Catalano, Filoteo Zassi, Basilio Matranga, Giuseppe Schirò morën pjesë aktivisht në lëvizjen kulturore të shek. XVIII. Njohja dhe studimi i kësaj lëvizje është e domosdoshme për të kuptuar zanafillën e romantizmit shqiptar, që deri më sot është përshkruar si një pemë madhështore pa rrënjë. Nga kjo pikëpamje, merita e parë e veprës së Nilo Borgia-s qëndron në faktin se ajo përshkruan një ndër periudhat më të dendura të kulturës mbarëshqiptare, e cila patjetër duhet thelluar e studiuar më tej, duke mbetur një imperativ për historiografinë e sotme shqiptare”. Merita e dytë, sipas prof. Mandalà-it “ka të bëjë me kontributin e jashtëzakonshëm të njohurive që jepen nga burimet arkivore dhe dokumentet e shumta që botohen për të parën herë. Dokumentacioni i përpunuar nga misionarët dhe nga Nilo Borgia përbën një burim të rëndësishëm që i lejon historianët dhe studiuesit të rindërtojnë, edhe pse me rezervat që rrjedhin natyrshëm nga dëshmi të tilla, dinamikën e disa zhvillimeve në trevat jugore të Shqipërisë ku më shumë se gjetkë është ndier pesha e konflikteve etnike, sociale dhe fetare. Nëse Himara e shek. XVIII gëzon privilegjin të jetë përshkruar gjatë periudhës historike të tranzicionit të vështirë kulturor dhe fetar, kjo u detyrohet misionarëve bazilianë që punuan aty, por edhe historianit Nilo Borgia, i cili, disa shekuj më vonë, e ringjalli veprën e tyre të jashtëzakonshme”.
Prof. Francesco Altimari tha se, duke u nisur nga botimi i librit të Nilo Borgia-s, mund të thuhet pa asnjë dyshim se shekulli i XVIII nuk mund të konsiderohet më si “shekulli i heshtjes” për shqiptarët. Përkundrazi, me këtë vepër të botuar tashmë edhe në gjuhën shqipe, si edhe me disa vepra të tjera albanologjike të botuara së fundi për kontributin e arbëreshëve në Itali, dëshmohen rrënjët e rilindjes dhe formatimit të kombit shqiptar me identitet të përcaktuar.
Prof. Shaban Sinani nga Qendra e Studimeve Albanologjike, Tiranë, vlerëson: “Kemi të bëjmë me një botim të rrallë dhe të rëndësishëm në fushën albanologjike, ku dalin në dritë dokumente origjinale nga Arkivi i Vatikanit, të cilat dëshmojnë përpjekjet e vazhdueshme të misionarëve të krishterë e sidomos të atyre me origjinë shqiptare për të ruajtur lidhjet e Shqipërisë me botën perëndimore. Libri do t’u vijë në ndihmë studiuesve të historisë së Shqipërisë, albanologëve, studentëve dhe lexuesit në përgjithësi. Botimi i kësaj vepre të munguar plotëson një boshllëk të madh për sa i përket historisë së përkatësisë fetare të asaj krahine dhe ndihmesës që kanë dhënë priftërinjtë me origjinë shqiptare për të lidhur Shqipërinë me qytetërimin perëndimor në periudhën e errët të pushtimit otoman dhe të myslimanizmit të detyrueshëm të trojeve shqiptare”.
Personalitet i botës arbëreshe në vitet ’30 të shekullit të kaluar, autori përshkruhet kështu nga Eqrem Çabej: “Nilo Borgia e kaloi pothuajse gjithë jetën e tij në Grottaferrata afër Romës. Ishte një gjë prekëse të shihje këtë plak sa interesohej për gjuhën e të parëve dhe për studimin e saj gjer në ditët e fundit të jetës së tij. Me zell të madh gjurmonte nëpër arkiva dokumentet që i përkasin Shqipërisë dhe monumentet e vjetra gjuhësore. Gjatë një bisede aty nga viti 1940 ai i kumtoi shkruesit të këtyre rreshtave se kishte zbuluar në arkivat e Vatikanit një dokument gjuhësor shqip të vjetër, më të vjetër se ato që dihen gjer tani. Vdekja mjerisht e ndaloi atë të na jepte të dhëna më konkrete rreth kësaj çështjeje me rëndësi themelore për gjuhësinë shqiptare. Kujtimi i tij do të mbetet i gjallë në lëmin e albanistikës”.
Matteo Mandalà, i cili ka shkruar parathënien e botimit të librit në gjuhën shqipe, veçon dy merita të kësaj vepre: “Figura si murgjit Nilo Catalano, Filoteo Zassi, Basilio Matranga, Giuseppe Schirò morën pjesë aktivisht në lëvizjen kulturore të shek. XVIII. Njohja dhe studimi i kësaj lëvizje është e domosdoshme për të kuptuar zanafillën e romantizmit shqiptar, që deri më sot është përshkruar si një pemë madhështore pa rrënjë. Nga kjo pikëpamje, merita e parë e veprës së Nilo Borgia-s qëndron në faktin se ajo përshkruan një ndër periudhat më të dendura të kulturës mbarëshqiptare, e cila patjetër duhet thelluar e studiuar më tej, duke mbetur një imperativ për historiografinë e sotme shqiptare”. Merita e dytë, sipas prof. Mandalà-it “ka të bëjë me kontributin e jashtëzakonshëm të njohurive që jepen nga burimet arkivore dhe dokumentet e shumta që botohen për të parën herë. Dokumentacioni i përpunuar nga misionarët dhe nga Nilo Borgia përbën një burim të rëndësishëm që i lejon historianët dhe studiuesit të rindërtojnë, edhe pse me rezervat që rrjedhin natyrshëm nga dëshmi të tilla, dinamikën e disa zhvillimeve në trevat jugore të Shqipërisë ku më shumë se gjetkë është ndier pesha e konflikteve etnike, sociale dhe fetare. Nëse Himara e shek. XVIII gëzon privilegjin të jetë përshkruar gjatë periudhës historike të tranzicionit të vështirë kulturor dhe fetar, kjo u detyrohet misionarëve bazilianë që punuan aty, por edhe historianit Nilo Borgia, i cili, disa shekuj më vonë, e ringjalli veprën e tyre të jashtëzakonshme”.
Prof. Francesco Altimari tha se, duke u nisur nga botimi i librit të Nilo Borgia-s, mund të thuhet pa asnjë dyshim se shekulli i XVIII nuk mund të konsiderohet më si “shekulli i heshtjes” për shqiptarët. Përkundrazi, me këtë vepër të botuar tashmë edhe në gjuhën shqipe, si edhe me disa vepra të tjera albanologjike të botuara së fundi për kontributin e arbëreshëve në Itali, dëshmohen rrënjët e rilindjes dhe formatimit të kombit shqiptar me identitet të përcaktuar.
Prof. Shaban Sinani nga Qendra e Studimeve Albanologjike, Tiranë, vlerëson: “Kemi të bëjmë me një botim të rrallë dhe të rëndësishëm në fushën albanologjike, ku dalin në dritë dokumente origjinale nga Arkivi i Vatikanit, të cilat dëshmojnë përpjekjet e vazhdueshme të misionarëve të krishterë e sidomos të atyre me origjinë shqiptare për të ruajtur lidhjet e Shqipërisë me botën perëndimore. Libri do t’u vijë në ndihmë studiuesve të historisë së Shqipërisë, albanologëve, studentëve dhe lexuesit në përgjithësi. Botimi i kësaj vepre të munguar plotëson një boshllëk të madh për sa i përket historisë së përkatësisë fetare të asaj krahine dhe ndihmesës që kanë dhënë priftërinjtë me origjinë shqiptare për të lidhur Shqipërinë me qytetërimin perëndimor në periudhën e errët të pushtimit otoman dhe të myslimanizmit të detyrueshëm të trojeve shqiptare”.
Reviews
No reviews found