Shqiptarovrasesi Napoleon Zerva

Në romanin “Shqiptarovrasësi Napoleon Zerva”, Greqia paraqitet si një shtet i dhunshëm, i pamëshirshëm dhe dinak. Ajo projektoi politikën e asimilimit, politikën e gjenocidit, mohimin e etnisë ndaj shqiptareve të të dy besimeve në Çamëri. Qëllimi i politikës greke ishte të shkatërronte gjithçka shqiptare në Çamëri. Me qëllimin e ndarjes së shqiptarëve në mes vete, ushtria greke nxiste konflikte në mes besimeve të ndryshme fetare të të njëjtit popull. Shqiptarët me fe ortodokse i thërrisnin si grekë, ndërsa ata me fe myslimane, pos që i quanin turq, i keqtrajtonin me mjetet nga më të ndryshmet. Ata i frikësoheshin bashkimit të çameve, andaj i përçanë. Kjo dëshmohet edhe në roman, përmes fjalëve të kryexhelatit Napolon Zerva, (Millosheviçit të Çamërisë) që thotë: “Fshirja e konflikteve në mes çameve, – u shpreh i acaruar Zerva, – shënon fundin tonë. Nënkupton vetë fillimin e bashkimit të Çamërisë me Shqipërinë”. (f. 32) Kështu, duke shkatërruar gjithçka shqiptare, ata mund ta zhduknin përgjithmonë fjalën shqiptare nga trojet çame.
Subjekti dramatik në roman shënon përmasat e një tragjedie të vërtetë, që e përjetuan shqiptarët çamë. Autori me mjeshtri ka arritur që Napoleon Zervën, nga një personazh historik, ta kthejë në personazh letrar. Në të dyja rastet, Napoleon Zerva e gëzon epitetin e një gjakpirësi, të një dhunuesi dhe të një vrasësi. Ai ishte betuar se “luftën do ta çonte deri në fund. Çamëria do të kthehej në gërmadhë” (f. 50). Urrejtjen ndaj shqiptarëve çamë e lau me gjakun e tyre duke mos kursyer asgjë, që nga vrasjet nga më mizoret, përfshirë këtu edhe vrasjet e pabesa të cilat ishin bërë dukuri në atë kohë. Ata më të shquarit të cilët guxuan të kundërshtonin dhe të këmbëngulnin për bashkimin e Çamërisë me Shqipërinë, vriteshin në mënyrat më mizore. Nga barbaria greke asgjë nuk kursehej, as fëmijët, as pleqtë e as plakat. Kjo lloj barbarie na sjell pranë imazhet e Kosovës në vitin 1999. Dhembja në romanin e Kondit është e dhënë me ngjyra të forta dhe pa ndonjë element, as më të voglin, zmadhues. Ngjarjet e romanit vendosen në qytetet e jugut të Shqipërisë, (Çamërisë): pra në Paramithi, në Filat, në Margëlliç, qytete të cilat ishin në pjesën më kufitare Shqipëri-Greqi.