Henor Harea

Regjisori i ri kthehet nga Perëndimi për të sjellë ndryshimin e jetës në vendin e tij dhe kjo përpjekje dëshmohet në mendimet e tij, kërkimet e thella, njohjen e asaj që quhet trashëgimi e natyrës dhe e botës së njeriut, si trupëzim i së kaluarës me të tashmen. Duan të luajnë dramën e jetës dhe hyjnë si dramë e tragjedi në jetën e kombit. Por, natyrisht jo pa arritur gjë. Autori, Astrit Hykaj, regjisor, jo vetëm përdor nota autobiografike, por edhe shkruan për një spektër mjaft të gjerë, duke e bërë novelën interesante dhe që lexohet me një frymë.
«Mendohu gjysmë ore - i tha dikush në anën tjetër të telefonit. U kthye nga Teqja, ra në gjunjë dhe thirri: O Zot, me gjithë shpirt. Të tjerëve përreth në livadhin mes ahishtës, u erdhi keq për të. Brenda tridhjetë sekondave vendosi të nisej. Vrapoi për të marrë çantën e krahut me ato pak sende të veta dhe teksa po dilte jashtë, sytë i shkuan te urëzat e zjarrit.
Njëqind a ca vjet më parë stërgjyshi i tij, bashkë me kushëririn ishin vrarë në gjumë nga fisi Shala. Në përpjekje dëshpëruese për t’ua kthyer pushkën dhe trupat e tyre pa jetë, të bamë shoshë prej plumbave ishin shkrehur pranë urëzave të zjarrit. Fqinji që kishte ndjellë gjakësin dhe që pastaj kish marrë pjesë edhe në varrimin e tyre, vinte herë pas here, si pa të keq mbas darkave për të kaluar kohën me pjesëtarët e tjerë të familjes së të vrarit. Pa kaluar shumë kohë, përmes flakëve të zjarrit rreth të cilit kalonin orë të tëra, atij kishte filluar t’i shfaqej fytyra e njërit prej të vdekurve ndërkohë që zëri i tij i trishtuar i ushtonte ne vesh. Më preve në Besë!»...
Kështu nis novela dhe me këtë klithmë mbyllet, si një varg vuajtjesh të pafundme të vendit që ende lëngon edhe nën dhimbjen e pa shpresuar të autorin, ndonëse me brengën e përjetshme të shkrimtarit që nuk e sheh të shëruar vendin e tij në mënyrë që të ecë me kokën lart në rrugën e zhvillimit e të përparimit...